Ποια είναι η διατροφική αξία των βιολογικών προϊόντων;

Βιολογικό ονομάζεται κάθε προϊόν βιολογικής γεωργίας. Η βιολογική γεωργία βασίζεται στην αρχή του σεβασμού του κύκλου ζωής στη φύση, σύμφωνα με τον ορισμό που δίνει η αρμόδια αρχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στις βιολογικές καλλιέργειες απαγορεύεται η χρήση χημικών φυτοφαρμάκων, συνθετικών λιπασμάτων, αντιβιοτικών και γενετικά τροποποιημένων οργανισμών. Επιπλέον οι σπορές εναλλάσσονται έτσι ώστε να μην εξαντλούνται τα θρεπτικά συστατικά του εδάφους.

Οι καλλιεργούμενες εκτάσεις με βιολογικά προϊόντα έχουν αυξηθεί κατά 13% μέσα στην προηγούμενη δεκαετία, ενώ το καταναλωτικό κοινό παρουσιάζει τεράστιο ενδιαφέρον για τρόφιμα και αγορές με βιολογικά. Το ερώτημα όμως είναι εάν αυτή η ξαφνική τάση προς τα οργανικά προϊόντα είναι δικαιολογημένη. Είναι τα βιολογικά τρόφιμα πλουσιότερα σε θρεπτικά συστατικά και φτωχότερα σε τοξικές ουσίες, ή πρόκειται για έναν κοινό μύθο; Το θέμα είναι φλέγον και η επιστημονική κοινότητα αδυνατεί να εξάγει ένα ασφαλές συμπέρασμα. Την προηγούμενη όμως εβδομάδα είδε το φως της δημοσιότητας μία από τις αρτιότερες έρευνες που αφορούν το συγκεκριμένο θέμα.

Η μελέτη των ερευνητών από το Newcastle της Αγγλίας καταδεικνύει πως τα βιολογικά προϊόντα είναι πολύ θρεπτικότερα των συμβατικών. Συγκεντρώνοντας ερευνητικά δεδομένα από 343 μελέτες, και ακολουθώντας στατιστικές μεθόδους ανάλυσης ακριβείας, οι επιστήμονες κατέληξαν πως η κατανάλωση βιολογικών προϊόντων έχει σαν αποτέλεσμα την λήψη 20% έως 40% περισσότερων φαινολικών συστατικών σε σχέση με τις συμβατικές σοδειές. Τα φαινολικά συστατικά είναι μία κατηγορία αντιοξειδωτικών συστατικών με πολύτιμη για τον ανθρώπινο οργανισμό δράση. Τα φαινολικά  θα λέγαμε πως θυσιάζονται για να προστατεύσουν τα κύτταρά μας. Ο λόγος που τα βιολογικά προϊόντα είναι πλουσιότερα σε αντιοξειδωτικά συστατικά είναι πως αφού στις οργανικές καλλιέργειες δεν χρησιμοποιούνται φυτοφάρμακα, τα ίδια τα φυτά χρειάζεται να παράγουν περισσότερα αμυντικά μόρια για να αντιμετωπίσουν τους εχθρούς. Τέτοια αμυντικά μόρια είναι τα αντιοξειδωτικά.

Άλλα αντιοξειδωτικά μόρια τα οποία υποστηρίζεται πως περιέχονται σε μεγαλύτερες ποσότητες στα βιολογικά φρούτα ή λαχανικά είναι τα ολικά καροτενοειδή, οι ανθοκυανίνες, οι ξανθοφύλλες και οι βιταμίνες C και Ε. Δεν παρατηρήθηκαν διαφορές σε θρεπτικά συστατικά όπως οι βιταμίνες του συμπλέγματος B, το λυκοπένιο και άλλα.

Σημαντικότατο εύρημα, στο οποίο συμφωνούν και οι περισσότερες μελέτες, ήταν η κατά 48% μικρότερη περιεκτικότητα καδμίου στα βιολογικά τρόφιμα σε σχέση με τα συμβατικά. Το κάδμιο είναι ένα από τα βαρέα μέταλλα, μαζί με τον μόλυβδο και το υδράργυρο, τα οποία δεσμεύονται στον οργανισμό μας και συγκεντρώνονται κυρίως στο συκώτι και στα νεφρά μας. Οι διεθνείς οδηγίες συμβουλεύουν την όσο δυνατόν χαμηλότερη κατανάλωση των βαρέων αυτών μετάλλων.

Όταν οι Times της Νέας Υόρκης ζήτησαν από την γνωστή καθηγήτρια της διατροφής στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης Μάριον Νεστλέ, να σχολιάσει τα αποτελέσματα της έρευνας εκείνη τόνισε πως προτιμά να αγοράζει οργανικά προϊόντα γιατί επιβαρύνουν λιγότερο το περιβάλλον και περιέχουν λιγότερα φυτοφάρμακα. Συμπλήρωσε χαρακτηριστικά πως «Εάν έχουν και κάποιο όφελος για την υγεία ακόμη καλύτερα. Πόσο μεγάλο είναι το όφελος; Είναι δύσκολο να το προσδιορίσει κανείς».

Εάν λοιπόν κανείς έχει την επιλογή, την πρόσβαση και την οικονομική δυνατότητα,  τα βιολογικά προϊόντα αποτελούν μία πολύ θρεπτική και οικολογική επιλογή. Η παραδοχή αυτή όμως σε καμία περίπτωση δεν υποβαθμίζει την διατροφική αξία της καθημερινής κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών εν γένει, είτε «συμβατικών», είτε βιολογικών.

Για μία λίστα βιολογικών αγορών κάντε κλικ εδώ.

Μπορείτε επίσης να επισκεφτείτε και τον Οργανισμό Ελέγχου και Πιστοποίησης βιολογικών προϊόντων Bio Hellas.

 

Ήβη Παπαϊωάννου

Διαιτολόγος, Διατροφολόγος

Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ

ivipapai@gmail.com

 

Πηγές:

1. New York Times. Kenneth Chang. Study of Organic Crops Finds Fewer Pesticides and More Antioxidants. July 12, 2014.

2. Washington State University. "Nutritional, food safety benefits of organic farming documented by major study." ScienceDaily. Accessed July 14, 2014

www.sciencedaily.com/releases/2014/07/140711153329.htm

3. Barański M1, Srednicka-Tober D1, Volakakis N1, Seal C2, Sanderson R3, Stewart GB1, Benbrook C4, Biavati B5, Markellou E6, Giotis C7, Gromadzka-Ostrowska J8, Rembiałkowska E8, Skwarło-Sońta K9, Tahvonen R10, Janovská D11, Niggli U12, Nicot P13, Leifert C1. Higher antioxidant and lower cadmium concentrations and lower incidence of pesticide residues in organically grown crops: a systematic literature review and meta-analyses. Br J Nutr. 2014 Jun 26:1-18.

4. European Comission. Agriculture & Rural Development. Organic Farrming. Producing Organic. Last accessed 14.7.2014.