Ελαιόλαδο στην κουζίνα πριν από 6.500 χρόνια

Ενώ είχε γίνει σχεδόν καθολικά αποδεκτό ότι οι προϊστορικοί άνθρωποι χρησιμοποίησαν τις βρώσιμες ελιές στη διατροφή τους, δεν είχε αποδειχτεί η χρήση του ελαιολάδου στη μαγειρική. Οι αρχικές (αλλά και σημαντικές) ενδείξεις και υποθέσεις εμπλουτίστηκαν πρόσφατα από τις νέες ερευνητικές μεθόδους που έρχονται από το χώρο των θετικών επιστημών. Σε ειδικά εργαστήρια αναλύθηκαν τα οργανικά υπολείμματα που διατηρήθηκαν για 3.500 ή και 4.000 χρόνια σε προϊστορικά αγγεία, με μεθόδους όπως η φασματοσκοπία υπερύθρου, αέριος χρωματογραφία, φασματομετρία μάζας, υγρή φασματομετρία υψηλής απόδοσης κ.α. Τα αποτελέσματα ήταν εκπληκτικά! Διαπιστώθηκε ότι οι Μινωίτες και οι Μυκηναίοι χρησιμοποιούσαν κατά κόρον το ελαιόλαδο στην κουζίνα τους!Τα αποτελέσματα αυτά παρουσιάστηκαν αναλυτικά στην έκθεση του Υπουργείου Πολιτισμού «Μινωιτών και Μυκηναίων Γεύσεις», που οργανώθηκε το καλοκαίρι του 1999. Στην πορεία του χρόνου στάλθηκαν σ' αυτά τα εξειδικευμένα εργαστήρια κι άλλα δείγματα για την ανίχνευση οργανικών υπολειμμάτων,που είχαν εμπλουτίσει το κεραμικό υλικό των προίστορικών σκευών.  Το ελαιόλαδο ήταν ένα από τα πιο συνηθισμένα υλικά που ανακαλύπτονταν. Το πιο σημαντικό ίσως εύρημα που προέκυψε από την έρευνα αυτή είναι η διαπίστωση υπολειμμάτων ελαιολάδου σε θράυσματα αγγείων που χρησιμοποιούσαν στο σπήλαιο του Γερανίου (κοντά στο Ρέθυμνο) κατά τη μέση νεολιθική περίοδο, γύρω στο 4.500-3800 π.Χ. δηλαδή πριν από 6.000-6.500 χρόνια. Τα νεότερα δείγματα (της εποχής του χαλκού) δείχνουν ότι οι άνθρωποι της Κρήτης συνέχιζαν να καταναλώνουν τροφές (λαχανικά,όσπρια, κρέατα) μαγειρευμένες με ελαιόλαδο. Οι περίφημες τριποδικές χύτρες της προϊστορικής Κρήτης, της μινωικής εποχής, αλλά και των μυκηναϊκών χρόνων, αποκαλύπτουν ένα μεγάλο μυστικό τους: Μέσα σ' αυτές οι άνθρωποι εκείνης της μακρινής περιόδου, μαγείρευαν με λάδι που έπαιρναν από τις ελιές τους! Το ίδιο ακριβώς συνεχίστηκε και στα μυκηναϊκά χρόνια. Ελαιόλαδο ανακαλύφτηκε σε δείγματα που προέρχονται από μυκηναϊκά κέντρα της Πελοποννήσου και της Στερεάς Ελλάδας.