Το internet είναι μια καλή λύση για να εντοπίσουμε και να αγοράσουμε τα δώρα μας ή τα είδη που μας ενδιαφέρουν. Όμως, όπως και στις φυσικές αγορές, υπάρχουν πάντα κίνδυνοι και σημεία που πρέπει να προσέξουμε. Μεταφέρουμε έναν αναλυτικό οδηγό από το shoppingtips.gr. Και μην ξεχνάτε: προτιμάτε ελληνικά προϊόντα και ελληνικά καταστήματα. Τόσο για λόγους δεοντολογικούς (στηρίζουμε την Ελλάδα), όσο και για λόγους ασφάλειας (η συντριπτική πλειοψηφία "προβλημάτων" σε online αγορές αφορούν παραγγελίες από το εξωτερικό και, κυρίως, εκτός Ευρώπης).
Στο internet μπορεί κανείς να βρει σχεδόν τα πάντα. Αρκεί η σωστή χρήση των μηχανών αναζήτησης. Από τη στιγμή που το βρούμε, μπορούμε να πραγματοποιήσουμε αμέσως on-line την αγορά μας. Όμως, υπάρχουν κάποια σημεία που θα πρέπει να προσέξουμε, για να μην έχουμε δυσάρεστες εκπλήξεις στη συνέχεια:
Αφιερώστε λίγο χρόνο για έρευνα πριν αγοράσετε, μόνο έτσι θα μειώσετε τον κίνδυνο να παραλάβετε κάτι που δεν σας ικανοποιεί ή να πληρώσετε περισσότερα από όσα πρέπει!
Αξιοπιστία καταστήματοςΟι ηλεκτρονικοί έμποροι δεν είναι απαραίτητα απατεώνες, υπάρχουν πολλά σοβαρά και αξιόπιστα καταστήματα που αξίζουν την εμπιστοσύνη μας. Από την άλλη, υπάρχουν και οι απατεώνες (όπως άλλωστε και έξω από το internet). Κρίνετε το κάθε κατάστημα πριν αγοράστε και αποφασίστε αν θέλετε να το εμπιστευτείτε. Υπολογίστε τυχόν προηγούμενη εμπειρία δική σας ή γνωστών, δείτε πόσο γνωστό είναι, βρείτε πληροφορίες για αυτό. Ειδικά αν πρόκειται να χρησιμοποιήσετε πιστωτική κάρτα, χρειάζεται ακόμα μεγαλύτερη προσοχή.
Χαρακτηριστικά, μέγεθοςΠρώτα – πρώτα, πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί σε σχέση με το τι αγοράζουμε. Αν το είδος είναι π.χ. ένα βιβλίο ή CD τα πράγματα είναι πιο απλά. Αλλά, αν ετοιμαζόμαστε να αγοράσουμε π.χ. ένα ρούχο, εκεί χρειάζεται πολύ μεγαλύτερη προσοχή. Από τη στιγμή που δεν μπορούμε να το δούμε «ζωντανό», δεν πρέπει να παρασυρθούμε από τη φαντασία μας. Επίσης, θα πρέπει να δώσουμε μεγάλη προσοχή στις προδιαγραφές, το μέγεθος κλπ. Μια λύση είναι, αν πρόκειται για επώνυμο προϊόν, πριν το παραγγείλουμε on-line (λόγω χαμηλότερης τιμής), να φροντίσουμε να το δούμε «ζωντανό» σε κάποιο κατάστημα για να σιγουρευτούμε ότι μας κάνει.
Προδιαγραφές, μοντέλαΣε κάθε περίπτωση, πρέπει να είμαστε σίγουροι για το προïόν και τις προδιαγραφές του, ειδικά στην περίπτωση ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών.
Προσοχή: Συχνά μια μικροδιαφορά στον κωδικό του μοντέλου (π.χ. το SD5002 από το SD5002i) μπορεί να κρύβει σημαντικές διαφορές στις προδιαγραφές και τις δυνατότητες. Αντίστροφα, μπορεί και η διαφορά στις προδιαγραφές να είναι ανύπαρκτη ή ασήμαντη, αλλά να υπάρχει σημαντική διαφορά στην τιμή. Διαβάζουμε προσεκτικά, αν χρειαστεί συμβουλευόμαστε και το site του κατασκευαστή.
Νομιμότητα, αυθεντικότηταΣιγουρευτείτε ότι το προϊόν είναι αυθεντικό και νόμιμο. Κατ’ αρχήν, αγνοείτε όλα τα spam mail που αναφέρονται σε ρολόγια, φάρμακα, software κλπ. Είναι απομιμήσεις ή και / παράνομα. Αν κάποιο προϊόν έχει υπερβολικά χαμηλή τιμή, πιθανότατα κάτι πάει στραβά. Εάν «την πατήσετε», μην διστάσετε να απαιτήσετε επιστροφή χρημάτων ή και να καταγγείλετε το κατάστημα.
Περιεχόμενο συσκευασίαςΠρέπει να ελέγξουμε «τι περιλαμβάνει το κουτί». Π.χ. αν αγοράζουμε κινητό τηλέφωνο, τι υπάρχει στη συσκευασία; Φορτιστής, handsfree, κάρτα μνήμης, λογισμικό; Μην θεωρήσετε δεδομένο ότι ισχύει ό,τι και για τις συσκευασίες που κυκλοφορούν στα φυσικά καταστήματα, ειδικά αν μιλάμε για άλλη χώρα.
ΕπικοινωνίαΑν, για κάποιο λόγο, έχετε απορίες ή αμφιβολίες για τα χαρακτηριστικά του προϊόντος, τους όρους αγοράς ή τη διαθεσιμότητα, μπορείτε πάντα να επικοινωνήσετε με το κατάστημα, ηλεκτρονικά ή ακόμα και τηλεφωνικά (ειδικά για ελληνικά καταστήματα) και να ζητήσετε διευκρινίσεις. Λογικά θα σας απαντήσουν άμεσα. Αν όχι, ίσως είναι καλύτερα να αναζητήσετε άλλο κατάστημα.
ΤιμήΜην θεωρείτε ότι, αφού αγοράζετε από κάποιο κατάστημα on-line η τιμή είναι οπωσδήποτε η χαμηλότερη δυνατή. Συχνά θα βρείτε μεγάλες διαφορές τιμής μεταξύ ηλεκτρονικών καταστημάτων. Όσον αφορά στη σύγκριση ηλεκτρονικού και φυσικού καταστήματος, τα πρώτα συνήθως προσφέρουν λίγο ως πολύ χαμηλότερες τιμές, αλλά και αυτό δεν είναι απόλυτο. Μόνο με μια μικρή έρευνα θα εξασφαλίσετε ότι έχετε βρει μια πραγματική ευκαιρία. Άλλωστε, υπολογίστε πάντα και το κόστος αποστολής.
Χρόνος παράδοσηςΕλέγξτε τους χρόνους παράδοσης. Μπορεί να είναι από 1 εργάσιμη μέρα μέχρι οσοδήποτε… Συχνά εξαρτάται και από τον τρόπο παράδοσης (π.χ. ταχυδρομείο ή courier – με αντίστοιχη διαφορά στο κόστος). Τα ελληνικά καταστήματα συνήθως παραδίδουν με courier μέσα σε 1-3 ημέρες (με επιπλέον χρέωση μερικών ευρώ).
Χρέωση αποστολήςΕλέγξτε τη χρέωση αποστολής. Είναι και αυτό ένα κόστος που πρέπει να πληρώστε, άρα υπολογίστε το στην τιμή. Κάποιες φορές, η αποστολή γίνεται δωρεάν από κάποια αξία προϊόντων και πάνω. Ελέγξτε τους όρους πριν παραγγείλετε.
ΕγγύησηΕλέγξτε τους όρους εγγύησης, δυνατότητα επιστροφής κλπ. Τι γίνεται αν το προϊόν είναι ελαττωματικό; Ή αν απλά δεν είναι όπως το φανταστήκατε; Συνήθως (και βάσει νόμου για την Ε.Ε.) δίνεται δυνατότητα επιστροφής. Ελέγξτε το στους όρους του καταστήματος.
Πιστωτικές κάρτεςΗ χρήση πιστωτικής κάρτας είναι γενικά ασφαλής, εφόσον τηρούνται οι προδιαγραφές ασφαλείας από το ηλεκτρονικό κατάστημα (π.χ. εισαγωγή στοιχείων μόνο μέσα από ασφαλή σύνδεση ssl) . Έτσι, αν γνωρίζετε και εμπιστεύεστε το κατάστημα, η άποψή μας είναι ότι δεν χρειάζεται να ανησυχείτε (τουλάχιστον όχι περισσότερο από όταν χρησιμοποιείτε την κάρτα σας εκτός internet). Εννοείται ότι, έτσι κι αλλιώς, θα πρέπει, κάθε φορά που έρχεται ο αναλυτικός λογαριασμός της κάρτας, να διασταυρώνετε τις αγορές σας ώστε να εντοπίσετε έγκαιρα τυχόν λάθος χρέωση (άσχετα από το αν αγοράζετε ή όχι μέσω internet). Αν, πάλι, δεν γνωρίζετε και δεν εμπιστεύεστε το κατάστημα, κρίνετε προσεκτικά και προχωρήστε. Ειδικά αν δεν σας γεμίζει το μάτι, ίσως είναι καλύτερα να αποφύγετε να δώσετε την κάρτα σας.
Τα περισσότερα
ελληνικά on-line καταστήματα προσφέρουν τη δυνατότητα πληρωμής με
αντικαταβολή, που βγάζει από τη δύσκολη θέση εκείνους που δεν αισθάνονται άνετα να δώσουν την πιστωτική κάρτα τους (ή που δεν έχουν κάρτα). Από εκείνα που βρίσκονται εκτός Ελλάδας, τα περισσότερα δεν προσφέρουν αντικαταβολή, αλλά συχνά δίνουν άλλες δυνατότητες πληρωμής (π.χ. pay pal) που, αν φοβάστε να δώσετε πιστωτική κάρτα, ίσως είναι μια καλή εναλλακτική.
Τέλος, υπάρχει η λύση της προπληρωμένης κάρτας, όπου, ό,τι και αν γίνει, στη χειρότερη περίπτωση θα χάσετε το ποσό που είναι ήδη "φορτωμένο" στην κάρτα. Επίσης, κάποιοι χρησιμοποιούν χρεωστική κάρτα (αντί για πιστωτική), συνεδεμένη με ένα λογαριασμό τον οποίο γεμίζουν αντίστοιχα πριν κάνουν κάποια αγορά στο internet (ίσως ακούγεται μπελάς, αλλά είναι πολύ εύκολο αν χρησιμοποιείτε web banking).
Σε κάθε ηλεκτρονικό κατάστημα θα βρείτε κάπου (υποχρεωτικά) τη σχετική σελίδα που αναφέρεται στην πολιτική του καταστήματος για την ασφάλεια συναλλαγών (την αξιοπιστία την κρίνετε εσείς).
Προσωπικά δεδομέναΤα καταστήματα είναι υποχρεωμένα να προστατεύουν τα προσωπικά δεδομένα σας. Π.χ. να μην αποθηκεύουν τον αριθμό της πιστωτικής κάρτας σας, να μην διαθέτουν σε τρίτους τα στοιχεία σας κλπ. Σε κάθε ηλεκτρονικό κατάστημα θα βρείτε κάπου (υποχρεωτικά) τη σχετική σελίδα που αναφέρεται στην πολιτική του καταστήματος για την προστασία προσωπικών δεδομένων (την αξιοπιστία την κρίνετε εσείς).
Αγορές από ηλεκτρονικά καταστήματα του εξωτερικού:Οι αγορές από το εξωτερικό είναι μεν απλές, αλλά χρειάζονται και ιδιαίτερη προσοχή σε κάποια σημεία:
ΜοντέλαΤα μοντέλα που κυκλοφορούν σε άλλες χώρες δεν είναι απαραίτητα ίδια με τα δικά μας. Έτσι, μπορεί π.χ. η ίδια συσκευή να έχει διαφορετικό κωδικό μοντέλου στην Ελλάδα, διαφορετικό στην Αγγλία και διαφορετικό στην Αμερική. Σιγουρευτείτε ότι κοιτάζετε το σωστό μοντέλο. Επίσης, το ίδιο μοντέλο μπορεί να έχει διαφορές στα χαρακτηριστικά του από χώρα σε χώρα. Ακόμα, μπορεί να αλλάζει και το περιεχόμενο της συσκευασίας (αξεσουάρ κλπ).
ΠροδιαγραφέςΑκόμα και για ίδια μοντέλα, οι προδιαγραφές είναι συχνά διαφορετικές, ανάλογα με τη χώρα. Έτσι, π.χ. ένα κινητό τηλέφωνο που θα αγοράσετε από μια ξένη χώρα μπορεί να μην είναι συμβατό με τα ελληνικά δίκτυα. Οι ηλεκτρικές συσκευές από την Αγγλία έχουν διαφορετικές πρίζες (διορθώνεται εύκολα με ένα μετατροπέα), ενώ στην Αμερική λειτουργούν με τάση 110 Volt αντί για τα δικά μας 220 Volt (αυτό δεν διορθώνεται τόσο εύκολα). Σιγουρευτείτε ότι αυτό που αγοράζετε είναι συμβατό με τις ελληνικές προδιαγραφές.
ΓλώσσεςΗ γλώσσα μπορεί να είναι πρόβλημα. Πέρα από το αν καταλαβαίνετε πλήρως τι διαβάζετε στο site του καταστήματος, είναι πολύ πιθανό ότι το προϊόν που θα αγοράσετε δεν θα έχει ελληνική γλώσσα στο μενού του και ελληνικές οδηγίες χρήσης. Αυτό μπορεί για κάποιους να μην είναι και τόσο τραγικό (κάποιοι προτιμούν έτσι κι αλλιώς τα μενού στα αγγλικά). Αλλά για σκεφτείτε να παραλάβετε το νέο σας laptop από ένα κατάστημα στην Ισπανία με… Ισπανικά Windows!
ΝόμισμαΠροσέξτε το νόμισμα στο οποίο αγοράζετε. Αν το κατάστημα δεν δίνει τιμές σε Ευρώ, ελέγξτε την ισοτιμία και υπολογίστε προσεκτικά την τιμή.
Αξιοπιστία - Αυθεντικότητα – νομιμότηταΟι ξένοι δεν είναι πιο τίμιοι από τους Έλληνες! Προσέξτε πολύ ποια καταστήματα εμπιστεύεστε, ειδικά αν πρόκειται να δώστε τα στοιχεία της πιστωτικής κάρτας σας!
Παράδοση στην ΕλλάδαΚάποια καταστήματα δεν παραδίδουν προϊόντα στην Ελλάδα. Ελέγξτε το πριν ξεκινήσετε να ψωνίζετε για να μην χάσετε το χρόνο σας.
Χρόνος και κόστος παράδοσηςΟ χρόνος παράδοσης από το εξωτερικό είναι, συνήθως, μεγαλύτερος από την Ελλάδα. Μπορεί να είναι από 2 μέρες μέχρι και κάποιες εβδομάδες. Συχνά εξαρτάται από τον τρόπο παράδοσης (ταχυδρομείο, courier κλπ) και τότε αντίστοιχα αλλάζει και η χρέωση των μεταφορικών. Ειδικά αν βιάζεστε να παραλάβετε το προϊόν, προτιμήστε ένα γρήγορο τρόπο.
Ελέγξτε προσεκτικά τους όρους αποστολής, όπως και το κόστος αποστολής (αφού, κάποιες φορές καταλήγουμε να αγοράζουμε από το εξωτερικό λίγο φθηνότερα και να δίνουμε τελικά τη διαφορά που γλιτώσαμε, στα μεταφορικά).
Εγγύηση – Όροι επιστροφήςΕλέγξτε την εγγύηση που δίνεται με το προϊόν και τους όρους επιστροφής. Η εγγύηση ισχύει στην Ελλάδα; Υπάρχει εξουσιοδοτημένο service και ανταλλακτικά; Συχνά, για κάποια επώνυμα προϊόντα, ισχύει εγγύηση πανευρωπαϊκή ή παγκόσμια, αλλά δεν είναι πάντα δεδομένο.
ΠληρωμήΤα περισσότερα καταστήματα του εξωτερικού δεν δέχονται πληρωμή με αντικαταβολή. Έτσι, πρέπει να χρησιμοποιήσετε πιστωτική κάρτα ή κάποιου είδους μεταφορά χρημάτων π.χ. pay pal. Προσέξτε πού δίνετε τα στοιχεία σας (και ειδικά εκείνα της πιστωτικής σας). Προτιμήστε καταστήματα γνωστά, που τα γνωρίζετε και τα εμπιστεύεστε.
Φ.Π.Α.Ελέγξτε αν στην τιμή που δηλώνει το κατάστημα περιλαμβάνεται ο Φ.Π.Α.
Επίσης, έχετε υπ’ όψη ότι ο Φ.Π.Α. μπορεί να είναι διαφορετικός, ανάλογα με τη χώρα.
Ειδικά για αγορές εκτός Ευρώπης, ο Φ.Π.Α. δεν χρεώνεται από το κατάστημα (άρα δεν περιλαμβάνεται στην τιμή που δηλώνει το κατάστημα), αλλά χρεώνεται μετά στην Ελλάδα, κατά την παραλαβή από το ελληνικό τελωνείο.
Τιμολόγιο - Απόδειξη αγοράςΑν είστε επαγγελματίας, θυμηθείτε να ζητήσετε τιμολόγιο, αφού πρώτα ελέγξετε με τον λογιστή σας αν μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε (εφόσον έχει εκδοθεί σε άλλη χώρα) στα βιβλία σας.
Αν είστε καταναλωτής, θυμηθείτε ότι η απόδειξη που θα εκδόσει το κατάστημα άλλης χώρας δεν καταχωρείται στη δήλωσή σας, άρα δεν προστίθεται στο αφορολόγητο όριό σας. Αν δεν σας περισσεύουν αποδείξεις, αυτό και μόνο ίσως να είναι λόγος να μην ψωνίσετε από κατάστημα του εξωτερικού, αφού ό,τι γλιτώνετε θα το χάσετε μετά σε επιπλέον φόρο.
Αγορές εκτός Ευρώπης – Εκτελωνισμός και ΔασμοίΕίδη που αγοράζονται από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έρχονται στο σπίτι μας κανονικά, σαν να αγοράζαμε από την Ελλάδα, χωρίς να παρεμβάλλεται τελωνείο ή να χρεώνονται δασμοί.
Αντίθετα, είδη που αγοράζονται από χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης (π.χ. Αμερική) εισάγονται μέσω τελωνείου και μπορεί να υπάγονται σε δασμό. Εκτελωνισμός, εκτός από μια όχι πολύ απλή διαδικασία με αρκετό τρέξιμο και μπελά, σημαίνει και πληρωμή επιπλέον ποσού για δασμούς - τέλη, έξοδα εκτελωνισμού και φύλακτρα, καθώς και του Φ.Π.Α. Όλα αυτά μαζί μπορεί να είναι από ένα σχετικά μικρό ποσό μέχρι και περισσότερα από αυτά που πληρώσατε για την ίδια την αγορά (ανάλογα με το είδος του προϊόντος, τη χώρα προέλευσης, την αξία κλπ)! Δεν μπορούμε να δώσουμε μια φόρμουλα υπολογισμού αυτών των επιπλέον εξόδων, θα πρέπει κανείς να το ψάξει κατά περίπτωση, για να καταλήξει σε μια προσέγγιση, πριν αποφασίσει την αγορά.
Από τον δασμό εξαιρούνται είδη με μέχρι κάποια αξία (η αξία αναγράφεται από τον αποστολέα, σε ειδική φόρμα που συνοδεύει το πακέτο). Σύμφωνα με το FAQ του Υπουργείου Οικονομικών (
http://www.gsis.gr/teloneia/faq_teloneia/faq_2.html - σελ. 83) το όριο είναι €22 (αποστολές εμπορικού χαρακτήρα) ή €45 (προσωπικά δώρα - αποστολές από ιδιώτη σε ιδιώτη χωρίς οποιασδήποτε μορφής πληρωμή).
Με βάση τα παραπάνω, κάποιοι θεωρούν ότι γλιτώνετε το τελωνείο αν το κατάστημα δηλώσει για το πακέτο σας «σωστή» περιγραφή περιεχομένου και αξίας, αλλά και αυτό δεν είναι ακριβώς ασφαλές και, αν κάτι πάει στραβά, δύσκολα θα βγάλετε άκρη. Ακόμα και αν κάποιο κατάστημα ισχυριστεί ότι θα σας καλύψει με κάποιο τρόπο, δεν σημαίνει απαραίτητα και ότι δεν θα έχετε τελικά πρόβλημα. Τελικά, ο εκτελωνισμός (και το κόστος του) είναι καθαρά δική σας ευθύνη και όχι του καταστήματος.
Προτείνουμε, σε κάθε περίπτωση, πριν βάλετε την παραγγελία σας σε κατάστημα εκτός Ε.Ε., να ελέγξετε αν το είδος που αγοράζετε δασμολογείται και, αν ναι, να υπολογίσετε (έστω και χονδρικά) τα συνολικά έξοδα εισαγωγής (δασμό, ΦΠΑ και λοιπά έξοδα - μπορείτε να ρωτήσετε έναν εκτελωνιστή).
Κάνετε τους υπολογισμούς και πάρτε τις αποφάσεις ή τα ρίσκα σας…
Λύση στα παραπάνω, έχουν βρει κάποια μεγάλα ηλεκτρονικά καταστήματα (π.χ. amazon.com) που, ακόμα και αν φαίνεται να εδρεύουν εκτός Ε.Ε., έχουν ξεπεράσει το πρόβλημα, ανοίγοντας υποκαταστήματα μέσα στην Ε.Ε.. Έτσι, μπορεί να παραγγείλετε π.χ. από το amazon.com (Αμερική) και η παραγγελία σας να εκτελεστεί με αποστολέα το amazon.de (Γερμανία) σαν συναλλαγή εντός Ε.Ε., απολύτως νόμιμα και χωρίς δασμό.
Συμπεράσματα...Σε καμία περίπτωση δεν δηλώνουμε κατά του ηλεκτρονικού εμπορίου. Άλλωστε, το χρησιμοποιούμε και εμείς οι ίδιοι. Όμως, ας μην ξεχνάμε ότι γύρω μας δεν είναι όλοι τίμιοι, άρα θα πρέπει να προσέχουμε πολύ. Ακόμη περισσότερο όταν δίνουμε τα στοιχεία μας ή την πιστωτική κάρτα μας. Σε κάθε περίπτωση, πριν αγοράσουμε θα πρέπει να αφιερώσουμε λίγο χρόνο για τη σχετική έρευνα.
Εμείς προτιμούμε, όταν μπορούμε, καταστήματα εντός Ε.Ε. ή, ακόμα καλύτερα, Ελληνικά.
